![](/media/lib/442/n-bandit-w-kocyku-3282114d5384ba665bb21f28da0d303b.jpg)
Fretka przeżyła 100-min cykl prania. Pomogła błyskawiczna reakcja właścicieli i lekarzy
8 lutego 2021, 12:52Samiec fretki Bandit nieomal przypłacił życiem swój wybór miejsca do spania. Pewnego dnia położył się bowiem na kupce ubrań w pralce. Jego właścicielka nie zauważyła, że tam wszedł i uruchomiła 100-min cykl prania. Gdy 2,5-letni Bandit trafił do kliniki weterynaryjnej Vets4Pets w Leeds, dawano mu zaledwie 1% szans na przeżycie.
![](/media/lib/441/n-ostrowlednicki-4f88cd5d0be2f7104a3538d70373249d.jpg)
Budowę siedziby Mieszka I na Ostrowie Lednickim rozpoczęto w latach 936–985
5 lutego 2021, 04:05Budowlę pałacowo-sakralną na Ostrowie Lednickim (woj. wielkopolskie) zaczęto wznosić w latach 936–985. Datę dotyczącą jednej z prawdopodobnych siedzib Mieszka I uzyskano w trakcie nowych analiz fizykochemicznych.
![](/media/lib/441/n-cancri-bc4018edf06a9cff475a861562006834.jpg)
Węgiel i ciśnienie 5-krotnie wyższe niż w jądrze Ziemi. Zaskakujące wyniki eksperymentu
2 lutego 2021, 12:31Wiemy, że struktura krystaliczne węgla ma wpływ na jego właściwości. Przy ciśnieniu przekraczającym 1000 GPa powinno dojść do zmiany struktury atomowej tego pierwiastka. Naukowcy z Oksfordu i LLNL poddali właśnie węgiel rekordowemu ciśnieniu 2000 GPa. To 5-krotnie więcej niż w jądrze Ziemi. Takie ciśnienie może panować we wnętrzach niektórych egzoplanet.
![](/media/lib/441/n-carillon-4846f3c011cc2a61d66e5ced1db92576.jpg)
Nowe wpisy na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego
1 lutego 2021, 13:01Decyzją ministra kultury, dziedzictwa narodowego i sportu na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego wpisano carillonową muzykę w Gdańsku, chodzenie z kozą na Kujawach i hafciarstwo z nadwiślańskiego Urzecza.
![](/media/lib/440/n-znaczek-f668e2b189156c416810e3e6827f3687.jpg)
Poczta Polska wyemitowała znaczek upamiętniający Krzysztofa Kamila Baczyńskiego
22 stycznia 2021, 12:10W setną rocznicę urodzin poety do obiegu trafił znaczek upamiętniający życie i twórczość Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Autor projektu, Jarosław Ochendzan, przedstawił na znaczku podobiznę Baczyńskiego na tle ściany z cegieł. Poza tym Poczta Polska wydała w limitowanej wersji kopertę Pierwszego Dnia Obiegu (ang. FDC, od first day cover). Widnieje na niej fragment rękopisu "Wesela poety".
![](/media/lib/440/n-szczep-f6c904952dd6d1eec115fd21e78fda9b.jpg)
Zagadka przemieszczającego się DNA rozwiązana po ponad dekadzie
22 stycznia 2021, 04:32Ponad dekadę temu genetycy roślin zauważyli coś dziwnego. Badając szczepione rośliny stwierdzili, że w komórkach każdej z nich istnieją sygnały wskazujące, że doszło między nimi do wymiany dużych ilości DNA. Samo w sobie nie jest to niczym dziwnym, nie od dzisiaj wiemy o horyzontalnym transferze genów. Jednak w tym wypadku wydało się, że doszło do transferu całego nietkniętego genomu chloroplastów
![](/media/lib/439/n-smog-02c9dd8a7fbb0861f9606de18859c3c5.jpg)
Zanieczyszczenie powietrza: trzy polskie miasta w pierwszej 10 najbardziej śmiercionośnych w Europie
20 stycznia 2021, 11:25W The Lancet Planetary Health ukazały się wyniki badań nad liczbą zgonów spowodowanych przez zanieczyszczone powietrze w 858 europejskich miastach. Badaniami objęto 31 krajów, w tym Polskę. Aż trzy polskie miasta znalazły się w pierwszej 10 najbardziej śmiercionośnych ośrodków miejskich w Europie.
![](/media/lib/282/n-pwtest-621c4a535a5c3ea610fc53b59c14b84a.jpg)
Jak postrzegano niepełnosprawność w historii? Bada to interdyscyplinarny zespół
20 stycznia 2021, 08:07U neandertalczyków można znaleźć przykład opieki nad niepełnosprawnym, w starożytnym Egipcie szacunkiem darzono osoby niskiego wzrostu. W średniowieczu zaś polskie pochówki osób niepełnosprawnych nie różniły się od innych pochówków. Jak wyglądało w dziejach podejście do niepełnosprawności mówi archeolog dr Magdalena Matczak.
![](/media/lib/438/n-alma-6186377a974efd8a670f7967f6ee0cea.jpg)
Stukając do wrót pyłowych gigantów
12 stycznia 2021, 11:06Międzynarodowy zespół naukowców, w tym dwoje naukowców z NCBJ - Katarzyna Małek i William Pearson, rzucił nieco światła na złożone procesy fizyczne związane z wytwarzaniem pyłu, metali i gwiazd w ewolucji galaktyk. Badacze przeanalizowali dużą próbkę odległych pyłowych galaktyk, wykrytych za pomocą ALMA. Badanie, opublikowane w Astronomy & Astrophysics, ujednoliciło metody obserwacyjne i teoretyczne, znajdując dowody na szybki wzrost pyłu w młodych, ale już bogatych w metale galaktykach w odległym wszechświecie.
![](/media/lib/437/n-produkcja-33b7baa2e44098f773835eda3292ad41.jpg)
Archeolog i birofil Sławomir Dryja odtworzył bogactwo smaku średniowiecznego krakowskiego białego piwa
6 stycznia 2021, 05:09Dr hab. Sławomir Dryja z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie odtworzył recepturę białego piwa, warzonego w średniowieczu w Krakowie. Ze ścian piwnic Pałacu Lubomirskich pobrano osad, a z niego wyodrębniono historyczne drożdże. Dysponując know-how i odpowiednimi drożdżami, naukowiec mógł przywrócić birofilom i nie tylko im Piwo Krakowskie Białe.